AMD Ryzen 5 1600/1600X kontra Core i5 7600K

Od momentu premiery Core i5 2500K w styczniu 2011 roku, czterordzeniowce Intela stały się obowiązkowym zakupem dla każdego, komu zamarzył się solidny PC. Procesory i5 są szybkie, a po podkręceniu mogą posłużyć nawet 5-6 lat. CPU od AMD narobiły sporo „szumu” w innych segmentach rynku procesorów x86, a Ryzen 5 1600 oraz 1600X są produktami, którym trudno się oprzeć. Core i5 dorobiło się więc konkurencji z prawdziwego zdarzenia i straciło status „obowiązkowego” CPU. Nie owijając w bawełnę, gdybyśmy mieli wybierać między 7600K a tańszym Ryzenem 5 1600, zdecydowalibyśmy się na produkt AMD.

Aby zrozumieć, co sprawia, że Ryzen 5 jest tak wydajnym sprzętem, warto zapoznać się z benchmarkiem, w którym w szranki stanęły Core i5 oraz Core i7 7700K. W większości tytułów, i7 na ustawieniach wyjściowych radzi sobie lepiej od podkręconego i5. Wydajność pojedynczego rdzenia nadal ma duże znaczenie, ale przegrywa z większą liczbą rdzeni i wątków - a większość nowoczesnych silników rozwija skrzydła na liczbie rdzeni od pięciu w górę. Tak w sumie moglibyśmy streścić całą recenzję: nawet jeśli Ryzen nie powala częstotliwością taktowania, nadrabia to liczbą wątków. Oba modele - 1600 i 1600X - mają po sześć rdzeni i 12 wątków, a kosztują tyle samo, co i5 z czterema rdzeniami i czterema wątkami.

Pomimo ogromnej przewagi, jaką Ryzen 5 dysponuje na tym polu, Intel nadal ma kilka asów w rękawie - ale na płaszczyźnie wydajności w pracy nie ma o czym rozmawiać. W Cinebench Kaby Lake ma przewagę, kiedy korzystamy z pojedynczego wątku, ale w benchmarkach dla procesorów wielordzeniowych zwycięstwo AMD jest wręcz przytłaczające. Tańszemu Ryzenowi 5 1600 zdarza się nawet pokonać Core i7 7700K - i to pomimo faktu, że ten dysponuje przewagą 1 GHz nad sprzętem AMD. Oczywiście inną kwestią jest to, w jakim stopniu benchmark przełoży się na wydajność „w realu”.

W redakcji Digital Foundry sporo czasu spędzamy na obróbce materiałów wideo. Benchmarki, na które powołujemy się nieco dalej w tekście, to efekt pracy z materiałami 4K w Handbrake, gdzie posiłkowaliśmy się najlepszymi dekoderami x264 oraz x265. Wyraźnie pokazują one, że jeśli chodzi o kodek h.264, to sporo tańsze CPU od AMD bije na głowę i5 i nieznacznie wygrywa z 7700K. Z drugiej strony, wyniki HEVC plasują Ryzeny między i5 oraz i7 - to dlatego, że x265 opiera się w dużej mierze na instrukcjach AVX, a na tym polu Intel radzi sobie dużo lepiej.

Ryzen 5 1600/ 1600X vs Core i5 7600K Review: It's an AMD Win!

Nie zmienia to faktu, że i5 traci grunt pod nogami. Wydajność poszczególnych rdzeni robi wrażenie, ale piątą achillesową CPU jest brak hyper-threadingu, co odbija się zarówno na wydajności w grach (co świetnie ilustruje benchmark, w którym porównaliśmy i5 z i7), jak i w programach profesjonalnych. Sprzęt AMD wygrywa dzięki dużej mocy obliczeniowej - strategia „brutalnej siły” sprawdza się nie tylko w benchmarkach, ale też w grach. To zaś rodzi pytanie: jak istotne dla komfortowej rozgrywki jest CPU?

Procesor opracowuje logikę gry oraz symulacje (fizykę, animację), które następnie przekazuje do realizacji w GPU. W idealnej sytuacji płynność powinna być ograniczana wyłącznie przez v-sync albo sztuczny mechanizm blokujący - każde z tych rozwiązań gwarantuje płynną animację. Na potrzeby recenzji nieco przesunęliśmy punkt ciężkości: testy wykonujemy w 1080p na ustawieniach ultra lub zbliżonych, a CPU podpinamy pod podkręconego Titana X Pascal. Naszym celem jest wyeliminowanie wąskiego gardła graficznego i sprawdzenie potencjału CPU (oraz przepustowość pamięci DDR4). Nijak się to ma do faktycznej wydajności sprzętu w domowych warunkach, ale pokazuje różnicę mocy między poszczególnymi CPU. Możemy założyć, że procesor o lepszych wynikach będzie miał większy potencjał i dłużej nam posłuży.

Ryzeny 5 testowaliśmy na płycie głównej MSI X370 Titanium wyposażonej w dwa moduły pamięci (po 8 GB każdy) GSkill Flare-X DDR4 o częstotliwości taktowania 3200 MHz. Platforma AM4 ma tę zaletę, że nie potrzebujemy najdroższej płyty, żeby podkręcić procesor i pamięć - testy przyniosły analogiczne wyniki również na płycie Asusa opartej na tańszym chipsecie B350. Co się tyczy Intela, by podkręcić procesory z serii K, musimy zainwestować w Z170 albo w Z270 - inne chipsety, montowane na tańszych płytach, nawet pamięć ograniczają do 2400 MHz. Miejmy nadzieję, że pod wpływem konkurencji Intel wkrótce zrezygnuje z tego sztucznego ograniczenia.

Jak już wspominaliśmy, nowoczesne silniki faworyzują procesory o wielu rdzeniach, ale jeśli mielibyśmy wskazać pojedynczy przykład wykorzystania jednego rdzenia, byłby to silnik Far Cry Primal. Wyższa częstotliwość taktowania pomaga uzyskać płynniejszą animację, co tłumaczyłoby, dlaczego oba 6-rdzeniowe Ryzeny 5 wygrywają na tym polu z 8-rdzeniowym Ryzenem 7, zaś i5 oraz i7 wyprzedzają konkurencję z AMD. Tutaj porównujemy Skylake i5 6500 3,2 GHz z Ryzenami 5 - co ciekawe, 1600X musieliśmy podkręcić do 3,6 GHz, by uzyskać wyniki analogiczne do tych na chipie Intela o taktowaniu niższym o 400 MHz. Ryzen 5 1600 pracuje przy identycznym obciążeniu i ma taką samą częstotliwość taktowania, co i5 (gwoli ścisłości, przy testach sprzętu AMD wykorzystaliśmy pamięć o nieco większej przepustowości).

W innych grach wyniki są dużo bardziej zbliżone. Wiedźmin 3, Rise of the Tomb Raider, a w szczególności Crysis 3 rozkwitają, gdy dostarczymy im wyższej częstotliwości taktowania, ale równie mocno łakną większej liczby rdzeni i wątków, a na tym polu Ryzeny 5 mają przewagę nad Core i5 w wersji fabrycznej. W tym porównaniu Ryzen 5 plasuje się dokładnie pomiędzy i5 oraz i7. Ale suche liczby nie mówią wszystkiego. Assassin's Creed Unity radzi sobie lepiej na i5, jeśli jednak przyjrzeć się poszczególnym scenom z rozgrywki, okazuje się, że CPU Intela wygrywa w naszym benchmarku w pustych sceneriach, a Ryzen 5 radzi sobie lepiej w scenach, gdzie aż tłoczno od postaci. To sugeruje, że skoki wydajności w mało zaludnionych obszarach zawyżają średnią płynność na i5. Z analogiczną sytuacją spotkaliśmy się w Crysis 3 - benchmark pokazuje, że wyniki i5 (oraz i7) poprawiają się, kiedy patrzymy na pusty obszar.

Szczegóły można znaleźć w naszej wideorecenzji, ale warto zapamiętać, że nie tylko silniki gier mają swoje „ulubione” procesory - to faworyzowanie widać również w poszczególnych scenach z rozgrywki. To zaś oznacza, że wyniki testów zależą też od doboru benchmarków.

Oto przykład: w naszym benchmarku Wiedźmina 3, czyli w przejażdżce po Novigradzie, 4-rdzeniowe i5 wykorzystaliśmy w 100 procentach, a Ryzen 5 okazał się szybszy. Ale w mniej wymagających scenach oraz podczas przerywników to i5 zyskuje przewagę. Gdy zmieniliśmy skład benchmarków i skoncentrowaliśmy się na sytuacjach wymagających większej mocy obliczeniowej, doszliśmy do wniosku, że na płaszczyźnie dla gracza najważniejszej, Ryzen 5 jest bardziej wszechstronnym i wydajniejszym CPU.

Ta równowaga sił zostaje zaburzona, gdy przesiadamy się na droższy model. Core i7 7700K ma o dwa rdzenie mniej od Ryzenów 5, ale dzięki hyperthreadingowi wyprzedza je w większości testów. Taki Crysis 3 naprawdę nieźle wykorzystuje wielordzeniową architekturę AMD, ale 7700K jest jedynym procesorem w naszym zestawieniu, który umożliwia rozgrywkę w ponad 60 klatkach na sekundę bez spadków. To świetny produkt, ale za tę wydajność przyjdzie nam sporo dopłacić. A co z podkręcaniem? Procesor nieco się nagrzewa i do poprawnej pracy wymaga potężnego układu chłodzącego, ale w obu CPU z linii Kaby Lake - Core i5 oraz i7 - udało nam się podbić częstotliwość taktowania do 4,8 GHz. W jakim stopniu pomogło to i7 i czy i5 zdoła nadrobić stratę względem Ryzena 5?

W testach na podkręcanie wyciskamy ostatnie soki z procesorów. W przypadku 8-rdzeniowego Ryzena 1700 udało nam się dobić do 4,0 GHz - to maksimum, na które stać w grach CPU od AMD wykorzystujące port AM4 (nawet 1800X - procesor z wyższej półki - dobija po podkręceniu w te regiony). Nasz 1600X również udało nam się podkręcić do 4,0 GHz i choć brakuje mu kilku rdzeni do procesorów z linii Ryzen 7, to nie ustępuje im wiele pod względem wydajności. Niemniej we wszystkich testach z Ryzenami na 4,0 GHz przekonaliśmy się, że po podkręceniu te CPU potrzebują więcej prądu, a co za tym idzie, generują więcej ciepła i wymagają solidnego systemu chłodzenia. Co ciekawe, nawet po podłączeniu zamkniętego systemu chłodzenia cieczą Ryzen 5 1600 dobił do „raptem” 3,8 GHz, przy czym zwracamy uwagę, że tę częstotliwość taktowania można uzyskać również z radiatorem Wraith Spire, który otrzymamy przy zakupie tego CPU.

To bardzo ważna informacja: Ryzen 5 1600 jest nie tylko tańszy od 1600X, ale pozwala też zaoszczędzić parę groszy na systemie chłodzącym. Zresztą to samo tyczy się chipów Intela - tylko zablokowane chipy spoza linii „K” kupimy z wiatrakami, tyle że nijak nie nadają się one do schładzania podkręconego procesora. Wraith Spire to solidna i godna polecenia konstrukcja, dzięki której procesor AMD zyskuje na atrakcyjności. Przeskok z 3,2 GHz na 3,8 GHz pozwala podbić minimalną płynność i pozwala nacieszyć się faktem, że pokonaliśmy droższe 1600X. A satysfakcja rośnie, gdy uświadomimy sobie, że nie wyłożyliśmy nawet grosza na system chłodzenia.

Na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że te 6-8 procent wydajności, które zyskujemy dzięki podkręceniu, nie będzie miało większego znaczenia, ale dodatkowe klatki animacji pozwalają ustabilizować rozgrywkę, a dla większości graczy - posiadających ekrany obsługujące tylko 60 Hz - oznaczać będzie płynniejszą zabawę. Wyjątek od reguły stanowi (jak zwykle) żywiący się jednym wątkiem Far Cry Primal, który po podkręceniu procesora zyskuje aż 18 proc. wydajności na i5. Jednak ogólnie rzecz biorąc, nasze testy nie potwierdziły tezy, jakoby dało się podkręcić i5 do poziomu, który pozwalałby uzyskać rozgrywkę równie płynną, co na wielordzeniowym Ryzenie 5. Faktem jest, że podkręcanie bardziej pomaga procesorom Intela niż AMD, ale analizując benchmarki i pojedyncze sceny dochodzimy do wniosku, że te 4,8 GHz nie pomaga w widoczny sposób w złożonych scenach, z którymi i5 miało problemy na ustawieniach fabrycznych. Więcej rdzeni naprawdę robi sporą różnicę.

Oczywiście sporo droższy i7 osiąga takie wyniki, że wręcz znika na horyzoncie. Warto jednak zwrócić uwagę na Crysis 3, który na Ryzenie 7 4,0 GHz radzi sobie ze złożonymi scenami lepiej niż 7700K 4,8 GHz, zapewniając stabilniejszą płynność animacji przy ujęciach panoramicznych. Wyniki i7 poprawiają sceny mniej skomplikowane - nie jesteśmy jednak pewni, czy ten rozziew między chipami znajdzie odzwierciedlenie w codziennej rozgrywce. Ale nawet w testach podkręconych procesorów tylko i7 zdołało zagwarantować rozgrywkę konsekwentnie przekraczającą próg 60 klatek. Pod koniec sekwencji z benchmarku gra streamuje nowy poziom, jednocześnie przetwarzając obraz, który widzimy na ekranie - paradoksalnie to połączenie powoduje zacinanie, który mniej daje się we znaki na sprzęcie Intela. Na 6-rdzeniowym Ryzenie animacja spada do 56 klatek, a na 7700K w najgorszym razie do 73 klatek.

Metodologia, jaką się posługujemy, pozwala ocenić wydajność w sytuacjach analogicznego obciążenia CPU, ale w rzeczywistości jest mało prawdopodobne, by przeciętny gracz sparował Ryzena 5 czy Core i5 z podkręconym Titanem - zastąpi go raczej karta o dość czytelnych ograniczeniach, jak GeForce GTX 1060 lub Radeon RX 580. Nasze podkręcone procesory - Ryzen 5 1600 i Core i5 7600K - przetestowaliśmy na zaawansowanych graficznie tytułach w połączeniu z GPU Nvidii. Co się okazało? Otóż taki na przykład Wiedźmin 3 działa nieco lepiej na i5, ale różnica jest znikoma, a oba procesory świetnie radzą sobie z zapewnieniem rozgrywki w 60 klatkach. Far Cry Primal - przekleństwo benchmarków CPU od AMD - radzi sobie identycznie na i5 oraz Ryzenie 5 sparowanych z GTX 1060.

Crysis 3 to zupełnie inna bajka. W części „Witamy w dżungli” gra naprzemiennie wyciska ostatnie soki z CPU i GPU, a Ryzen 5 1600 zyskuje ewidentną przewagę nad chipem Intela, sięgającą w sekcjach mocno obciążających procesor 10-15 klatek na sekundę. Jak wspominaliśmy w recenzji chipów z serii Skylake-X, czteroletni już Crysis 3 na wysokich ustawieniach nadal stanowi niemałe wyzwanie dla procesorów, dając się we znaki wszystkim CPU z linii i5, niezależnie od ich generacji, częstotliwości taktowania, szybkości pamięci DDR4 i mocy GPU. Tylko 7700K pozwolił nam na rozgrywkę w gwarantowanych 60 klatkach, ale w kategorii procesorów ze średniej półki laur zwycięzcy zgarnął Ryzen 5. Przypominamy, że w naszym teście i5 ma przewagę 1 GHz i korzystamy z zamkniętego układu chłodzenia cieczą. Chip AMD schładzamy wiatrakiem, który dostaliśmy w pakiecie.

Wnioski płynące z obu rodzajów testów - tych „względnych” i tych w 1080p60 - są jednoznaczne: Core i5 nadal świetnie sprawdza się w grach. Nie zmienia to faktu, że nawet parując je z GTX 1060 możemy zderzyć się z ograniczeniami. W obecnej generacji konsol większość deweloperów zoptymalizowała swoje silniki pod procesory z wieloma rdzeniami, siłą rzeczy przekłada się to również na rynek PC, na czym skorzystał Ryzen 5.

Ryzen 5 kontra Core i5: werdykt Digital Foundry

Gracze mają obecnie do wyboru dwa świetne procesory. Nasze testy jednoznacznie wskazują na Ryzena 5 jako lepszy zakup do gier, zwłaszcza model bez „X” w nazwie. CPU wypada świetnie na tle jedynych dwóch zablokowanych chipów i5, które naszym zdaniem nadają się do gier: Core i5 7500 oraz 7600. Nieco droższe Ryzeny można podkręcić i sparować z szybszą pamięcią, na co w stajni Intela pozwala jedynie sporo droższy 7600K w połączeniu z intelowską płytą główną z górnej półki. Niegdyś niepokonany, odblokowany i5 K - do niedawna ulubieniec graczy - przegrywa z 6-rdzeniowymi Ryzenami 5, gdy w grę wchodzą skomplikowane obliczenia. Dodatkowe rdzenie i wątki zawsze znajdują zastosowanie w pracy.

Zła wiadomość dla AMD - o ile można tak powiedzieć - jest następująca: w obliczu świetnej wydajności 1600, model 1600X wydaje się zupełnie zbędny. Nawet na ustawieniach fabrycznych różnica mocy między oboma procesorami nie robi wielkiego wrażenia, a 1600 po podkręceniu wygrywa z 1600X na ustawieniach fabrycznych. 1600-tka, którą dostaliśmy do recenzji, może i nie dobija do 4,0 GHz - w odróżnieniu od 1600X - ale te 3,8 GHz w połączeniu z układem chłodzącym, który dostajemy w pakiecie, to świetna oferta, a zaoszczędzona gotówka pomaga przeboleć „brakujące” 200 MHz. Z drugiej strony pieniądze, które zostają nam w portfelu, dobrze byłoby zainwestować w szybszą pamięć o częstotliwości taktowania 3000 MHz lub wyższej. Podobną sugestię znajdziemy w wielu recenzjach, ale jak udowodniliśmy w tekście o i5 7600K, procesory Intela również lepiej działają sparowane z szybszym RAM-em.

Ryzen 5 jest tak dobrym procesorem, że niemal odechciewa się inwestować w 8-rdzeniowego Ryzena 7, jeśli ten miałby nam służyć wyłącznie do gier. Z jakiegoś powodu podkręcenie tych ośmiu rdzeni 1700-tki 4,0 GHz nie gwarantuje dużego przyrostu wydajności względem analogicznie taktowanego 1600X, czego efekty widzimy w powyższej tabelce, a w jednej z gier (jak zwykle mówimy o Far Cry Primal), sześć rdzeni zapewnia nieznacznie płynniejszą rozgrywkę niż osiem. Fakt, że Ryzen 5 jest tak dobrym procesorem, ma swoje wady i zalety: w krótszej perspektywie gwarantuje świetną wydajność po przystępnej cenie, ale kolejne procesory z linii Zen będą wymagały modyfikacji, które zapewnią im wyraźny przyrost wydajności i zachęcą klientów do zmiany CPU.

Intel nie ma takiego problemu. Core i5 wymienimy na potężniejsze i7, ale ponieważ procesorów Core ósmej generacji nie da się podłączyć do płyt Z170 i Z270, zatrzymamy się na 4-rdzeniowym i7. I nie byłoby w tym nic strasznego, gdyby nie fakt, że za kilka dni/tygodni Intel potwierdzi istnienie 6-rdzeniowych i5 oraz i7 ze średniej półki. Na razie nie wiemy, jaki stosunek wydajności do ceny będą prezentowały procesory „Coffee Lake”, ale jeśli mamy sugerować się Core i7 7800, uczciwie wyceniony czip o sześciu rdzeniach pomógłby Intelowi odzyskać przewagę.

Jednak spośród obecnie dostępnych na rynku procesorów do gier, na czoło peletonu wysuwa się Ryzen 5 1600. A to nie lada osiągnięcie - od momentu premiery Core i5 2500K w 2011 roku CPU z serii i5 K zaskarbiły sobie uznanie milionów graczy. Ryzen jest szybszy w sytuacjach, gdy szybkość ma znaczenie, lepiej dostosowany do współczesnych silników, a sposób, w jaki angażuje swoje zasoby, przywodzi na myśl swoistą hybrydę i5 z 4-/6-rdzeniowym i7. AMD osiągnęło szczyt formy: ich procesor jest innowacyjny i na pewno wywoła spory wstrząs na skostniałym rynku procesorów.