Stellaris - gospodarka i rozwój

Żadne gwiezdne imperium nie może rozwijać się bez prężnej i dobrze przemyślanej gospodarki - dlatego zadbanie o dodatni bilans finansowy stanowi absolutny priorytet. Bez minerałów niemożliwe jest wznoszenie kolejnych budynków oraz budowanie okrętów czy ulepszeń, zaś energia potrzebna jest do ich utrzymania. Wokół tych dwóch zasobów kręci się cała ekonomia w grze.

Obecny przychód surowców możesz sprawdzić w górnej części menu (1). Po najechaniu kursorem na symbol minerałów lub energii wyświetli się bilans zysków i strat. Jeśli będzie on ujemny, prędzej czy później doprowadzi to do bankructwa imperium. Zerowa ilość minerałów lub energii wiąże się z bardzo negatywnymi modyfikatorami wpływającymi na wszystkie dziedziny działalności państwa. Sytuacji tego typu trzeba unikać za wszelką cenę.

Aby zapobiec kryzysowi ekonomicznemu i zwiększyć wydobycie, należy skupić się na rozwoju infrastruktury gospodarczej. Służą do tego budynki wznoszone na planetach oraz stacje górnicze budowane przez statki konstrukcyjne dookoła ciał niebieskich. W tym rozdziale opisano ogólne zasady dotyczące ekonomii - listę budynków znajdziesz natomiast w rozdziale budynki i zasoby strategiczne.

Rozwój gospodarczy planet

W przypadku budynków należy kliknąć na dowolnej z kontrolowanych planet, a następnie wybrać zakładkę Powierzchnia (2). Na dostępnych polach można wznieść dowolny budynek z listy - do działania potrzebuje on jednak robotników. Mieszkańców planety można przenosić między polami, przeciągając ich z miejsca na miejsce, w ten sposób zapewniając budynkom pracowników.

Niektóre pola same z siebie generują surowce - warto wznosić na nich budynki tego samego typu (np. elektrownie na polach z energią), aby zmaksymalizować efekt. Postawienie budynku niewłaściwego typu (np. farmy na polach z minerałami) zlikwiduje początkową premię, dlatego trzeba być uważnym.

Warto zwrócić uwagę na fakt, że podstawowy budynek administracyjny na planecie (zaimprowizowany schron, administracja planetarna, stolica planetarna lub stolica imperialna) pasywnie zwiększa przychody surowców na czterech sąsiednich polach (3). Należy więc wznieść tam budynki, które są w tej chwili kluczowe dla gospodarki imperium oraz samego globu.

Aby wznieść budynek, trzeba wydać określoną ilość minerałów i poczekać na zakończenie konstrukcji. Wraz z rozwojem technologicznym dostępne są coraz lepsze budynki, jeszcze bardziej zwiększające przychód surowców. Z chwilą wynalezienia odpowiedniej technologii można ulepszyć dotychczasową infrastrukturę, ponownie płacąc za to minerałami. Należy korzystać z tej opcji tak często, jak to tylko możliwe, szczególny nacisk kładąc na elektrownie (ich ulepszanie nie zwiększa kosztów utrzymania).

Populacja i zadowolenie

Populacja planety nie bierze się znikąd - wzrasta z czasem, o ile na globie znajduje się wystarczająca ilość żywności. Każda kolejna populacja, symbolizowana portretem postaci na polu planety, pochłania jedną jednostkę żywności miesięcznie. Należy więc w taki sposób rozbudowywać farmy, aby bilans żywności pozostawał dodatni. W każdej chwili można sprawdzić status pożywienia na globie, klikając na nim i wybierając zakładkę Planeta (4).

Z chwilą zaludnienia wszystkich pól i wynalezienia zaawansowanych form uprawy można ulepszyć kilka z istniejących farm i zlikwidować pozostałe, tym samym zyskując miejsce na bardziej przydatne budynki. W dalszych fazach gry jest to bardzo przydatna i skuteczna taktyka.

Poza budynkami oraz pasywnymi modyfikatorami wynikającymi z charakteru planety, elementem istotnym dla gospodarki jest także zadowolenie mieszkańców. Im bardziej niezadowoleni robotnicy, tym mniejsze przychody - może nawet dojść do sytuacji, w której planeta będzie generowała straty, a sami mieszkańcy dołączą do którejś z buntowniczych frakcji (patrz: rozdział sektory, przywódcy i frakcje).

Aktualny stan zadowolenia jest przedstawiony w postaci kolorowego paska pod portretem populacji planety (5) - jeśli pasek jest czerwony, to należy jak najszybciej poprawić sytuację robotników. Zrobić to można przypisując do planety zarządcę, wznosząc budynki zwiększające zadowolenie, modyfikując genetycznie całą rasę lub dbając o jak najniższy wskaźnik rozbieżności etyk. Każdemu z tych pojęć poświęcono osobne rozdziały poradnika.

Specjalizacja

Warto jak najbardziej wyspecjalizować podległe planety, aby jedne skupiały się na generowaniu energii, inne minerałów, a jeszcze inne - punktów nauki. W początkowych fazach rozgrywki jest to raczej niemożliwe, ale z chwilą ekspansji i zaludnienia dodatkowych planet da się to jak najbardziej osiągnąć.

Przychód z wyspecjalizowanych planet można łatwo zwiększyć do absurdalnych wartości. Służą do tego budynki dające procentową premię do wydobycia oraz zarządcy znający się na pozyskiwaniu danego surowca. Można też zaludnić planetę niewolnikami (tylko minerały) lub rasami szczególnie utalentowanymi w generowaniu energii, minerałów czy nauki. Rezultat potrafi być naprawdę onieśmielający, z dwukrotnym zwiększeniem przychodów włącznie.

Dodatkowe premie można także uzyskać dzięki edyktom planetarnym, etykom i ustrojom. Efekty im towarzyszące są dodawane do wcześniejszego wyniku. Wszystkie z wymienionych premii mają charakter procentowy, przez co sprawdzają się tym lepiej, im bardziej wyspecjalizowana jest planeta.

Kosmoport

Na orbicie każdej posiadanej planety można wznieść jeden kosmoport - specjalny budynek służący do budowania okrętów i gwarantujący pasywne modyfikatory dla całego globu (po odpowiednim rozbudowaniu). Aby przejść do panelu kosmoportu, należy kliknąć na planetę, a następnie wybrać zakładkę Kosmoport (6).

Budowa ulepszeń kosmoportu (7) wymaga minerałów, zaś ich utrzymanie pochłania energię. W przypadku okrętów wojennych także należy wydać minerały podczas budowy, ale koszt utrzymania jest liczony zarówno w kredytach energetycznych, jak i minerałach. Statki kosmiczne są jedynymi obiektami w grze, które stale pochłaniają minerały, zamiast zużywać je jedynie podczas procesu konstrukcji.

Koszt utrzymania kosmoportu jest dość wysoki, ponieważ jest to najważniejsza struktura w grze. Wraz z rozwojem technologicznym możliwe staje się jego rozbudowanie, dzięki czemu dostępne stają się większe typy okrętów wojennych oraz dodatkowe miejsca na ulepszenia. Ponadto każdy kosmoport dysponuje własnym systemem obrony, przez co będzie automatycznie bronił planety przed najeźdźcami.

Bardzo istotną kwestią w przypadku kosmoportów jest to, że można je kontrolować nawet jeśli formalnie znajdują się one w posiadaniu podległych sektorów (patrz rozdział: sektory, przywódcy i frakcje). To podstawowa różnica między budynkami na planetach (kontrolują je wyłącznie władcy sektorów) oraz kosmoportami. W praktyce oznacza to, że możliwe jest budowanie okrętów wojennych zarówno we własnych stoczniach, jak i tych znajdujących się w sektorach.

Ta sama uwaga dotyczy także ulepszeń kosmoportów - można je ręcznie rozbudowywać i dodawać do nich nowe moduły. Jest to szczególnie istotne w przypadku ulepszeń wpływających na konstruowane w danym miejscu okręty (np. zwiększające ich pancerz), ale można też dodać rozszerzenia zwiększające przychód surowców. W razie braku interwencji gracza, zarządcy sektorów będą rozbudowywać kosmoporty wedle swojego profilu i uznania.

Stacje górnicze

Stacje górnicze stanowią doskonały sposób na zwiększenia przychodu energii i minerałów. Są budowane przez statki konstrukcyjne na orbitach planet, gwiazd i innych ciał niebieskich. Aby rozpocząć wydobycie, wpierw należy wysłać statek badawczy na orbitę danego obiektu i dokładnie go przeanalizować - w ten sposób wykryte zostaną wszystkie surowce istniejące w danym miejscu (wliczając w to zasoby strategiczne). Dopiero wówczas możliwe będzie postawienie stacji górniczej.

Budowa stacji górniczych wymaga minerałów, zaś ich utrzymanie - energii. Przewaga stacji górniczych nad zwykłymi budynkami polega na tym, że nie wymagają robotników i nie zajmują wolnych pól na planetach, przez co w krótkim czasie można wznieść ich bardzo wiele. Stacje można budować jedynie na orbitach ciał niebieskich, znajdujących się w obrębie granic imperium. W trakcie wojny należy dobrze ich pilnować, ponieważ mogą zostać zniszczone przez flotę wroga.

Wadą stacji górniczych jest to, że nie da się ich ulepszyć, przez co z biegiem czasu zaczynają ustępować coraz wydajniejszym budynkom wznoszonym na planetach. Ten sam problem dotyczy zresztą stacji badawczych, generujących punkty nauki (patrz rozdział: nauka i badania).

Na marginesie warto zauważyć, że da się w pokojowy sposób przejąć stacje górnicze należące do innych imperiów. Wystarczy poszerzyć własne granice poprzez kolonizację planet, budowę posterunków granicznych, zwiększenie populacji na planetach czy rozwijanie odpowiednich technologii.

Powrót do spisu treści: Stellaris - poradnik i najlepsze strategie

Następnie: Stellaris - budynki i zasoby strategiczne

Kolonizacja

Kolonizowanie nowych planet jest dziecinnie proste - wystarczy wynaleźć technologię Protokół dla nowych światów z kategorii badań socjologicznych, a następnie zbudować statek kolonizacyjny w kosmoporcie (8). Kiedy okręt zostanie skonstruowany, można wybrać populację, która zostanie przetransportowana - w tym sposób da się wybrać osobników o pożądanych cechach gatunkowych czy etyce.

Nie wszystkie ciała niebieskie nadają się do tego, aby je skolonizować. Początkowo zamieszkalne są jedyne planety tego samego typu, co ojczysta planeta kierowanej rasy. Z rozwojem kolejnych badań socjologicznych możliwe staje się jednak zaludnienie także globów o odmiennym ekosystemie. Warto zwrócić uwagę, że każda rasa posiada określone preferencje dotyczące klimatu, a przenosiny na miejsce o niesprzyjających warunkach znacznie zmniejszy poziom zadowolenia mieszkańców.

Statki kolonizacyjne można wysyłać w dowolne rejony galaktyki, o ile nie znajdują się one we władaniu obcych imperiów. By stworzyć kolonię, należy wybrać statek kolonizacyjny i kliknąć na planecie prawym przyciskiem myszy, następnie wybierając opcję kolonizacji. W tym momencie wystarczy wybrać pole, na którym zostanie postawiony pierwszy budynek administracyjny. Z czasem na planecie zaczną pojawiać się kolejni mieszkańcy, w pasywny sposób zwiększający granice państwa i przychód surowców - tak samo, jak w przypadku obywateli stolicy.